Po co jest Cel Produktu i jak go zdefiniować?

[1] W „Przewodniku po Scrumie” jest napisane: „Cel Produktu opisuje przyszły stan produktu, który może posłużyć Scrum Teamowi jako punkt odniesienia w procesie planowania. (…) Pozostała część Product Backlogu ewoluuje, aby określić „co” przyczyni się do osiągnięcia Celu Produktu.”

Wprowadzenie celu produktu Do scruma

[2] W roku 2020 Scrum Guide został uaktualniony o ideę Celu Produktu. Jest to zobowiązanie dodające jakość do Product Backlogu, które ma wspierać przejrzystość oraz dążenie do dostarczania wartości w ramach postępów prac. Ma określać dokąd zmierza Produkt i odpowiadać na pytanie „Dlaczego robimy to co robimy?”, nadając tym samym kontekst dla Backlogu i pracy Zespołu Scrumowego. [3] Cel Produktu powinien realizować strategię biznesową firmy i jasno łączyć się z wizją Produktu.

Rys. 1. [3] Warstwy planowania i miejsce dla Celu Produktu

W wersji „Przewodnika po Scrumie” z 2017 roku Wizja Produktu była wspomniana w kontekście Przyrostu, zatem podejście, w którym Zespół cyklicznie dąży do określonego celu (wizji), było od zawsze elementem podejścia scrumowego. Dopiero jednak po aktualizacji w 2020 roku Cel Produktu stał się formalnie częścią Scruma.

Wprowadzenie Celu Produktu ma wspierać jednoczenie Zespołu Scrumowego wokół wizji. Wspólny cel ułatwia skupienie oraz poprawia motywację i efektywność Zespołu [4]. Z perspektywy PO ułatwia także proces decyzyjny, jeżeli Cel ten wspiera rozwój w kierunku transparentnej wizji Produktu.

O tym jak Cel Produktu może wpływać na pracę zespołu opisałam w tym artykule.

Cel Produktu jest zatem drogowskazem dla Zespołu, a Backlog jest planem, który określa sposób osiągnięcia celu [5].

Tworzenie celU produktu

„Przewodnik po Scrumie” nie podaje wskazówek dotyczących definiowania Celu Produktu. Podobnie jak wartość (o której pisałam w tym artykule), Cel Produktu będzie w dużej mierze zależał od kontekstu organizacji.

Istnieją natomiast pewne aspekty, których zrozumienie pomoże Ci zbudować dobry Cel Produktu.

Czyją odpowiedzialnością jest stworzenie Celu Produktu?

[5] Cel Produktu jest zobowiązaniem wobec Product Backlogu, za który odpowiedzialny jest Product Owner. Zatem to PO jest również odpowiedzialny za stworzenie Celu Produktu.

Konieczne jest by Cel Produktu był zrozumiały dla Interesariuszy, Zespołu Scrumowego oraz organizacji. Jedynie w taki sposób może on być wartością dodaną dla przejrzystości procesu wytwarzania Produktu.

Jak zabrać się za wyznaczenie Celu Produktu?

[3] Cel Produktu powinien wynikać z wizji Produktu skupionej na wartości, którą dostarcza Produkt.

Dobrym pomysłem jest wypracowanie Celu Produktu wspólnie z Interesariuszami, Zespołem Scrumowym, oraz biznesowymi przedstawicielami organizacji [8]. Taki warsztat znacznie ułatwi zadanie Właścicielowi Produktu, ponieważ w formie burzy mózgów można kreować hipotezy dotyczące tego co przynosi wartość Produktowi. Takie spotkanie umożliwi również wspólne rozumienie i zobowiązanie wobec Celu przez wszystkich biorących udział w procesie wytwórczym. Dzięki temu cel stanie się przejrzysty.

[3] Do wyznaczenia Celu Produktu pomocne może być określenie poniższych aspektów Produktu:

Persona – dla kogo budujemy Produkt lub jego rozwiązanie?

Misja – dlaczego nam na tym zależy?

Problem – jaki problem dla określonych użytkowników próbujemy rozwiązać? jaką potrzebę próbujemy spełnić?

Hipoteza – jakie mamy założenia związane ze sposobem realizacji?

Dowód – jaki będzie dowód, że rozwiązaliśmy problem / zaspokoiliśmy potrzeby użytkowników?

Metryka – jak zmierzymy zmianę w zachowaniu Persony?

Jakie cechy ma dobrze określony Cel Produktu?

Jasno definiowalny i łatwy do zrozumienia.

Pojedynczy – jeden cel wspiera skupienie Zespołu.

Jasno łączący się z Wizją Produktu.

Zgodny z kierunkiem rozwoju rynku.

Osiągalny – Zespół musi mieć poczucie, że jego praca może urzeczywistnić Cel.

Mierzalny.

Zdefiniowany wokół rezultatu (ang. outcome) – określa rezultat prac, a nie samą pracę.

Może być określony w czasie.

Czy Cel Produktu może ulec zmianie?

Kierunek, w którym zmierza Produkt może się zmienić. [2] Im bardziej rozwinięty jest Produkt, tym więcej wiemy na temat dostarczanej przez niego wartości. Ta wiedza, a także dynamiczna sytuacja rynkowa, mogą wnosić konieczność adaptacji kierunku rozwoju, a zatem zmiany Celu Produktu.

[3] Dobrze określony Cel Produktu jest jak misja, która jednoczy i motywuje Zespół. Zatem zbyt częste zmienianie go, nie jest dobrym pomysłem. Częste zmiany mogą powodować dezorientację Zespółu i brak poczucia, że długoterminowo Produkt ma jasno określony kierunek rozwoju.

[3, 5] Przegląd Celu warto robić cyklicznie, np. raz na kwartał, a nawet częściej – szczególnie, gdy tworzymy Produkt w środowisku z dużą ilością niewiadomych. Ma to na celu inspekcję, czy wyznaczony Cel Produktu jest nadal zgodny z odpowiadająca potrzebom rynku strategią biznesową firmy. Jeżeli w wyniku tej inspekcji uznamy, ze Cel nie jest aktualny, dostosujmy go.

[6] Na koniec warto dodać, że nie ma gwarancji, iż stan Produktu określony przez Cel zostanie osiągnięty. Cel Produktu jest kompasem wyznaczającym kierunek rozwoju w danym momencie i określający zamierzone rezultaty. Jeżeli sytuacja rynkowa zmusza do zmiany obranego Celu Produktu, to nie powinno być to traktowane jako coś negatywnego.

Przykłady dobrze sformuowanych celów Produktu

Podwoić średnią miesięczną liczbę sesji na urządzeniach mobilnych do końca maja

Uzyskać 500 nowych aktywnych użytkowników w przeciągu 6 miesięcy

Osiągnąć wzrost zadowolenia użytkowników (NPS) o 25% w Q1

Podsumowanie

Od 2020 roku Cel Produktu stał się formalnie częścią zasad Scruma. Jest zobowiązaniem Backlogu Produktu, które wskazuje kierunek rozwoju. Cel Produktu ma jednoczyć, inspirować i motywować Zespół Scrumowy. Dobrze określony Cel będzie drogowskazem pokazującym wartość Produktu. Warto poświęcić czas na określenie Celu wspólnie z Interesariuszami, ponieważ może to przynieść pełną transparencję dotyczącą prac Zespołu, decyzji podejmowanych przez Product Ownera oraz kierunku, w którym dąży Produkt.